Viêm Họng Ở Trẻ Em

Tổng quan

Viêm họng ở trẻ em là bệnh lý ngày càng phổ biến, có thể xảy ra quanh năm và cũng làm không ít phụ huynh lo lắng vì không kịp trở tay. Bệnh diễn ra nhiều sẽ khiến cho các bé chậm lớn, đau ốm liên tục. Đặc biệt bệnh còn có thể gây ra nhiều biến chứng khi không điều trị dứt điểm, ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe của trẻ. Bởi vậy, việc tìm hiểu kỹ lưỡng những nguyên nhân, biểu hiện cũng như cách chữa trị đối với các bậc cha mẹ là vô cùng cần thiết để bảo vệ các bé.

Định nghĩa

Viêm họng ở trẻ em là tình trạng phần niêm mạc ở trong hầu họng xảy ra viêm nhiễm, các tổn thương xuất hiện bởi vi khuẩn, nấm hoặc virus. Trong khi đó, các tác nhân có thể có nguồn gốc từ môi trường ô nhiễm, nhiều hóa chất, không khí có lượng bụi bẩn cao. Theo đánh giá từ các chuyên gia của tập đoàn Vietmec, bệnh lý này xảy ra ở trẻ em phổ biến hơn người lớn. Bởi lúc này sức đề kháng của các con vẫn còn kém, khả năng chống đỡ lại các tác nhân yếu.

Theo đó, bệnh viêm họng ở trẻ em cũng được y học phân chia thành 2 mức độ cụ thể là viêm họng thể cấp tính và mãn tính.

  • Thể viêm họng cấp tính: Bệnh được phân chia tiếp thành những dạng gồm: Viêm họng đặc tính, viêm họng giả mạc, viêm họng thể đỏ cấp hoặc viêm họng loét.
  • Bệnh viêm họng mãn tính: Bệnh sẽ tái phát khá nhiều lần trong năm và biểu hiện thường gặp nhất là loại viêm họng hạt, xuất tiết, viêm họng mủ hoặc thể mãn tính xơ teo,...

Cụ thể trong mỗi thể viêm họng sẽ có những triệu chứng khác nhau. Vì vậy, các bậc phụ huynh cần nắm rõ những kiến thức về bệnh lý này để có thể quan sát, kịp thời phát hiện những triệu chứng của bệnh, từ đó có cách chữa trị sớm nhất.

Hình ảnh

Triệu chứng và nguyên nhân

Triệu chứng

Đối với trẻ còn nhỏ, trẻ sơ sinh khi bị bệnh viêm họng sẽ rất khó để cho bố mẹ biết rằng bé đang bị khó chịu, bị đau ở chỗ nào. Trong khi đó, các dấu hiệu của viêm họng ở trẻ em có thể nhận biết được qua những triệu chứng dưới đây, các bậc cha mẹ hãy chú ý:

  • Bé bắt đầu ho nhiều, khi ho có thể kèm với đờm hoặc không, bé bị khàn tiếng.
  • Các cơn sốt khá cao, thường từ 38 - 40 độ, cơ thể mệt mỏi, con khóc nhiều và biếng ăn.
  • Các bé sẽ bị thở khò khè, khó thở hoặc bị sổ mũi, hắt hơi.
  • Cổ họng lúc này khi quan sát sẽ thấy hiện tượng sưng đỏ, vòm họng còn có thể xuất hiện thêm những đốm trắng xung quanh.
  • Trên cổ có thêm hạch sưng to.

Ngoài những biểu hiện cơ bản trên, tùy thuộc vào thể viêm họng trẻ đang mắc sẽ có thêm một số triệu chứng khác. Mỗi loại sẽ có các dấu hiệu lâm sàng riêng nên điều quan trọng là các bậc phụ huynh cần phải quan sát kỹ lưỡng. Sớm nhận biết những thay đổi bất thường ở trẻ nhỏ và đưa con tới bệnh viện thăm khám càng sớm càng tốt.

Nguyên Nhân

Trẻ nhỏ là đối tượng có sức đề kháng yếu, vậy nên sẽ khó tránh khỏi những nguyên nhân gây bệnh tới từ môi trường bên ngoài. Dựa theo thống kê thu được của Tổ chức Y tế Thế giới WHO gần đây nhất, có đến 80% nguyên do làm trẻ bị viêm họng là bởi virus, các yếu tố còn lại là từ vi khuẩn như liên cầu khuẩn nhóm A, phế cầu cùng với các tác động từ không gian sống của trẻ. Dưới đây là những thông tin về nguồn gây bệnh cụ thể nhất.

  • Các loại virus: Có rất nhiều virus gây ra bệnh viêm họng ở trẻ nhỏ cũng như người lớn. Có thể là: Virus sởi, virus cảm cúm, thủy đậu, Mononucleosis, virus Rubella. Với yếu tố gây bệnh này, trẻ sẽ khởi phát bệnh và có thể tự khỏi trong khoảng 1 tuần.
  • Vi khuẩn gây bệnh: Những loại vi khuẩn có thể làm cho trẻ bị sốt viêm họng thường gặp nhất hiện nay gồm: Tụ cầu, vi khuẩn liên cầu, phế cầu. Chúng xâm nhập vào cơ thể và làm khởi phát bệnh khá nhanh chóng.
  • Môi trường bên ngoài tác động: Khi thời tiết thay đổi, môi trường bị ô nhiễm, sức khỏe của trẻ cũng như người lớn đều bị đe dọa. Đặc biệt, lớp niêm mạc họng sẽ là nơi chịu nhiều tổn thương và dẫn đến viêm nhiễm. Bên cạnh đó, các thay đổi từ môi trường còn làm ảnh hưởng không ít tới hệ miễn dịch của bé, làm tăng cường nguy cơ con mắc viêm họng.
  • Trẻ bị dị ứng: Các yếu tố như lông động vật, phấn hoa hay thức ăn đều có thể gây ra hiện tượng dị ứng ở trẻ, làm bé bị sổ mũi kéo dài. Trong khi đó, chúng ta biết rằng mũi và họng thông nhau, khi này, nước mũi sẽ chảy xuống họng, tình trạng để lâu dài dẫn tới bệnh viêm họng trẻ em.
  • Bệnh trào ngược dạ dày: Trẻ nhỏ hoàn toàn có thể mắc trào ngược dạ dày. Lúc này, lượng acid ở dạ dày bị đẩy ngược lên thực quản và họng sẽ gây ra ợ hơi, ợ nóng, theo đó nặng hơn chính là viêm họng, viêm thực quản.
  • Bị lây truyền bệnh từ người xung quanh: Thêm một nguyên nhân nữa các bậc cha mẹ cần quan tâm đó là con có thể bị viêm họng bởi thường tiếp xúc với những người mắc bệnh và không có cách phòng ngừa. Các vi khuẩn, virus từ người bệnh thông qua dịch tiết nước bọt sẽ đi ra ngoài, khi trẻ hít phải sẽ mang theo mầm bệnh vào trong cơ thể.

Biến chứng

Theo đánh giá của các chuyên gia tai mũi họng, bệnh viêm họng ở trẻ em sẽ không quá nguy hiểm khi chúng ta phát hiện sớm và có những biện pháp chữa trị đúng cách. Theo đó, nếu tuân thủ nghiêm túc trong liệu trình chữa bệnh, các triệu chứng của bệnh sẽ nhanh chóng thuyên giảm chỉ sau khoảng 7 - 10 ngày.

Tuy vậy, các phụ huynh không được chủ quan, không cho bé đi thăm khám kịp thời sẽ có nguy cơ dẫn tới những biến chứng khá nguy hiểm như: Viêm tấy quanh họng, áp xe, viêm phổi, khí quản bị tổn thương. Với những trường hợp nghiêm trọng, những virus, vi khuẩn gây ra bệnh viêm họng còn có thể xâm nhập vào trong máu, lắng đọng ở cầu thận, van tim, màng khớp và hình thành nên viêm khớp, viêm cơ tim, viêm cầu thận. Do đó, các bậc phụ huynh nhất định phải chú ý theo dõi tình hình sức khỏe của con.

Ở một số ca bệnh khác, viêm họng còn có thể xuất hiện cùng với sốt. Cơn sốt kéo dài không khỏi và đi kèm với những biểu hiện dưới đây, phụ huynh hãy nhanh chóng đưa con đến bệnh viện kiểm tra.

  • Trẻ bị sốt cao liên tục, khi dùng thuốc hay chườm ấm đều không làm hạ cơn sốt, các con có thể bị co giật.
  • Ho nhiều kèm theo khó thở, thở gấp, bé có thể bị co rút lồng ngực.
  • Có dấu hiệu chảy mủ ở tai, nôn nhiều, bé đi ngoài phân lỏng.

Nếu nhận thấy bé bị sốt viêm họng với cơn sốt cao liên tục, phụ huynh có thể áp dụng tại nhà một số biện pháp xử lý, sau đó đưa con tới bệnh viện.

  • Hãy lau người cho con bằng khăn ấm, chú ý ở vùng nách, bẹn và cổ.
  • Cho con uống nhiều nước, ăn thêm nhiều hoa quả và có thể bổ sung thêm nước muối pha loãng.
  • Chú ý giữ ấm cơ thể nhưng không để con mặc quá nhiều áo quần.
  • Phụ huynh cho con ăn các món nhiều dinh dưỡng và dễ ăn như cháo, súp,...
  • Cần vệ sinh không gian sống thật sạch sẽ, không để con tiếp xúc với lông thú, bụi bẩn,...

Phòng ngừa

Cùng với các biện pháp chữa trị và xây dựng chế độ ăn uống phù hợp, các bậc cha mẹ cũng nên chú ý tới sinh hoạt hàng ngày của con để ngăn ngừa các nguy cơ mắc bệnh gây ảnh hưởng xấu tới sức khỏe. Các cách phòng tránh bệnh viêm họng ở trẻ nhỏ hiệu quả là:

  • Luôn giữ cho môi trường sống thật sạch sẽ và khô thoáng.
  • Vệ sinh răng miệng cho trẻ cẩn thận mỗi ngày.
  • Cho con uống nhiều nước lọc, nước hoa quả để giải nhiệt cũng như kháng khuẩn, kháng viêm.
  • Chuẩn bị máy tạo độ ẩm trong nhà để giữ không khí thích hợp, nhiệt độ phòng tốt nhất là từ 25 - 27 độ.
  • Hạn chế cho các con tiếp xúc với những người đang mắc bệnh.
  • Cho con tiêm phòng đầy đủ theo đúng lịch tiêm chủng định kỳ hàng năm.
Chẩn đoán và điều trị

Biện pháp điều trị

Cho đến nay, các cách điều trị viêm họng ở trẻ nhỏ có khá nhiều phương pháp khác nhau, nhưng phổ biến nhất vẫn là những cách chữa phân chia thành nhóm Đông y, Tây y cùng mẹo dân gian. Mỗi cách sẽ có những ưu và nhược điểm riêng, bởi vậy, các bậc phụ huynh cần phải dựa vào tình trạng sức khỏe và mức độ bệnh thực tế của con để có những hướng cải thiện sức khỏe tốt nhất.

Thuốc điều trị viêm họng ở trẻ em trong Tây y

Khi mắc bệnh viêm họng, bé sẽ được các bác sĩ thăm khám cụ thể để xác định nguyên nhân và mức độ viêm nhiễm trong họng. Tây y vốn dĩ là phương pháp chữa trị được sử dụng rất phổ biến cho cả trẻ nhỏ và người lớn, đặc biệt thích hợp với những ca bệnh nặng. Thuốc Tây cho hiệu quả trị bệnh khá nhanh chóng, nhưng nếu dùng sai cách hoặc lạm dụng sẽ gây ra nhiều tác dụng phụ.

Cụ thể trẻ sẽ được kê những loại thuốc sau đây:

  • Với những trẻ bị viêm họng bởi virus, các bác sĩ sẽ cho con dùng những loại thuốc hạ sốt, giảm đau, thuốc làm long đờm, giảm ho. Sau khoảng 3 đến 4 ngày dùng thuốc, những biểu hiện của bệnh sẽ thuyên giảm rõ rệt và sau 7 ngày, các triệu chứng đó sẽ dứt hẳn, trẻ bắt đầu hồi phục sức khỏe.
  • Với những trẻ bị bệnh viêm họng bởi vi khuẩn, các bác sĩ kê đơn thuốc có kháng sinh để có thể diệt trừ hoàn toàn các vi khuẩn, liều lượng sử dụng tối đa là 1 tuần. Đồng thời, trẻ vẫn cần dùng thêm các loại thuốc ho, thuốc giảm đau để đẩy lùi các triệu chứng của bệnh. Đối với thuốc kháng sinh, trẻ nhỏ có thể sử dụng Erythromycin, Penicillin, Amoxicillin, Cephalexin,...
  • Viên ngậm và thuốc xịt cũng thường được chỉ định cho các bé. Thuốc sẽ giúp các con giảm cơn đau họng nhanh chóng, với các viên ngậm, cơn ho của con sẽ giảm nhanh, bớt khàn tiếng và cổ họng cũng dịu hơn. Khi sử dụng kết hợp hai nhóm thuốc này, bạn sẽ thấy dịu nhanh chóng viêm họng ở trẻ em.
  • Khi bé bị sốt, sẽ cần uống thêm thuốc hạ sốt và phụ huynh hãy chú ý cho con uống thêm điện giải, bù nước để tránh xảy ra tình trạng cơ thể mất nước.

Viêm họng hoàn toàn có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, bởi vậy trong suốt quá trình điều trị, các bậc phụ huynh cần quan sát kỹ lưỡng để kịp thời phát hiện các triệu chứng bất thường con gặp phải. Từ đó liên hệ ngay với các bác sĩ để có biện pháp xử lý nhanh chóng.

Lối sống và biện pháp khắc phục tại nhà

Có nhiều phụ huynh lo lắng khi việc dùng thuốc kháng sinh có không ít tác dụng phụ nên thường áp dụng những mẹo trong dân gian để đẩy lùi triệu chứng viêm họng ở trẻ em. Các biện pháp này nhìn chung đều an toàn, lành tính, có hiệu quả, không gây ra tác dụng phụ nhưng chỉ thích hợp với bệnh nhân ở mức độ nhẹ.

  • Sử dụng quất hấp mật ong: Bạn dùng khoảng 10 quả quất chín tới, đem rửa sạch và cắt đôi, loại bỏ hết hạt. Tiếp đó đem quất đi chứng cách thủy cùng mật ong. Khi hỗn hợp đã nguội, cho bé uống mỗi ngày 2 - 3 lần, mỗi lần khoảng 2 thìa. Chú ý không dùng mật ong trị viêm họng cho trẻ dưới 1 tuổi.
  • Lá hẹ hấp đường phèn: Phụ huynh có thể dùng lá hẹ cùng với đường phèn và hấp cách thủy. Phần nước thu được sẽ mang cho con uống từ 2 đến 3 lần mỗi ngày. Cách trị viêm họng này cho hiệu quả khá tốt, được nhiều người đánh giá cao.
  • Trị viêm họng cho trẻ nhỏ bằng trà gừng: Đem gừng cạo sạch vỏ, băm nhỏ và đun sôi với một chút nước. Bạn dùng phần nước trà gừng còn ấm cho con uống mỗi ngày.

Với những bé bị viêm họng nặng, các mẹo chữa trên sẽ không cho hiệu quả tốt như mong đợi. Phụ huynh cần đưa con tới các cơ sở y tế để có cách chữa trị tốt nhất.

Chuyên sâu
Bác sĩ và Cơ sở
Chọn địa điểm
  • Chuyên gia
  • Cơ sở
Lương Y Đỗ Minh Tuấn
Lương Y Đỗ Minh Tuấn
Chăm sóc tại Vietmec

Tải về ứng dụng

Ứng dụng Chăm sóc sức khỏe cho gia đình bạn

Mỗi ngày bận rộn trôi qua, chúng ta lại vô tình lãng quên tài sản quý giá nhất của mình: Sức khỏe. Hãy để VIETMEC trở thành một cánh tay đắc lực chăm sóc và gìn giữ tài sản đó cho bạn và cả gia đình.

Tải ngay cho IOS Tải ngay cho Android