Gai Gót Chân

Tổng quan

Gai gót chân là bệnh lý xương khớp thường gặp với đặc trưng là hình thành gai xương bên dưới gót chân. Gai xương khi phát triển lớn sẽ ảnh hưởng đến toàn bộ bàn chân và gây ra các triệu chứng như đau nhức, viêm sưng, khó vận động,... Để hiểu rõ hơn về bệnh lý này cũng như cách điều trị phù hợp thì bạn hãy cùng tôi theo dõi bài viết bên dưới đây.

Định nghĩa

Gai gót chân hay còn gọi là gai xương gót chân hoặc viêm cân gan bàn chân. Cân mạc gan bàn chân bị thoái hóa, sưng viêm hoặc chấn thương kéo dài là nguyên nhân gây ra bệnh gai gót chân thường gặp. Bệnh lý này thường khởi phát ở những người đã bước qua tuổi trung niên, người có tính chất công việc đi lại nhiều, vận động viên thể thao hoặc người bị thừa cân béo phì.

Gai xương hình thành ngay tại vùng gót chân khi có hiện tượng tích tụ canxi bất thường tại cơ quan này. Gai xương gót chân có kích thước trung bình khoảng 1.5 cm,  hình móc câu hoặc nhọn và không thể nhìn bằng mắt thường. Thông thường, gai xương sẽ xuất hiện ở phía sau hoặc mặt dưới của gót chân, sau đó gây ảnh hưởng đến toàn bộ bàn chân.

Hình ảnh

Triệu chứng và nguyên nhân

Triệu chứng

Như được nhắc đến ở trên, hầu hết các trường hợp khởi phát bệnh gai gót chân đều không gây ra triệu chứng. Nhưng khi bạn đi bộ hoặc chạy bộ sẽ có triệu chứng đau nhức theo từng cơn hoặc đau mãn tính. Nguyên nhân hình thành nên cơn đau là do mô mềm ở gan bàn chân bị viêm dưới sự ảnh hưởng của gai xương.

Khi cơn đau khởi phát, người bệnh sẽ có cảm giác như đinh ghim hoặc dao đâm vào gót chân. Cơn đau thường xuất hiện vào buổi sáng sớm hoặc khi đứng lên. Dưới đây là tổng hợp một số triệu chứng có thể mắc phải khi bị gai gót chân bạn có thể tham khảo:

  • Cơn đau thường khởi phát sau khi vận động mạnh đột ngột, nếu bạn đi lại trên bề mặt cứng hoặc khiêng vác vật nặng sẽ khiến cơn đau trở nên ngày càng tồi tệ hơn.
  • Cơn đau diễn ra âm ỉ và kéo dài cả ngày, đau nhức có thể xảy ra ở khắp mặt dưới gót chân đặc biệt là vị trí phía trước gót chân khoảng 4cm.
  • Thời điểm đau nặng nhất là buổi sáng sau khi ngủ dậy, vận động lại sau thời gian dài nghỉ ngơi hoặc bước chân xuống đất.
  • Có triệu chứng viêm sưng trước gót chân và nóng rát xung quanh khu vực hình thành gai xương
  • Khi gai xương phát triển lớn sẽ nhô ra ngoài và bạn có thể quan sát bằng mắt thường, khó có thể thực hiện các động tác như đi lại hoặc chạy bộ bằng chân trần.

Khi gai xương mới phát triển sẽ không có triệu chứng rõ ràng. Nếu có các dấu hiệu ở trên, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh chụp hình x-quang. Thông qua hình ảnh thu được, bạn sẽ nhìn thấy gai xương chính là các vết lồi ở gót chân.

Nguyên Nhân

Nguyên nhân chính hình thành nên gai xương là do dây chằng và cơ bị kéo căng trong thời gian dài. Điều này đã khiến cho mô mềm ở gót chân bị hao mòn và hình thành nên gai xương. Đôi khi, gai xương cũng có thể hình thành khi lớp màng bao bọc ở xương gót chân bị rách.

Gai xương hình thành khi quá trình lắng đọng tinh thể canxi bên dưới gót chân diễn ra trong thời gian dài. Nguyên nhân dẫn đến sự lắng đọng canxi ở gót chân là do miếng đệm ở cơ quan này bị mòn và không thể thực hiện chức năng hấp thụ sốc. Lúc này, cặn canxi sẽ dần tích tụ tại gót chân, theo thời gian sẽ lớn dần và hình thành nên các gai xương.

Các thói quen sinh hoạt làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh bạn cần nắm rõ để có thể chủ động hơn trong việc phòng ngừa:

  • Chạy bộ, đứng yên hoặc đi bộ trong khoảng thời gian dài khiến bàn chân thường xuyên bị tác động
  • Tính chất công việc phải thường xuyên hoạt động trên bề mặt cứng như vận động viên,...
  • Sử dụng giày dép không phù hợp như giày dép quá chật, giày cao gót quá cao hoặc giày cao gót ít đệm,...
  • Mắc một số bệnh lý như viêm khớp phản ứng, viêm cân gan bàn chân, căng gân Achilles...

Yếu tố nguy cơ

Đối tượng có nguy cơ cao:

  • Tuổi tác cao
  • Bị thừa cân béo phì
  • Tiền sử chấn thương gót chân
  • Nữ giới có nguy cơ mắc bệnh nhiều hơn nam giới

Biến chứng

Khi gai xương xuất hiện, nhiều người sẽ có triệu chứng đau nhức nhưng cũng có trường hợp không xuất hiện bất kỳ dấu hiệu nào. Điều này đã khiến cho việc nhận biết bệnh gặp nhiều khó khăn. Nhưng khi gai xương đã phát triển lớn gây ảnh hưởng đến gan bàn chân thì người bệnh phải đối mặt với tình trạng viêm sưng, đau nhức và giảm khả năng vận động.

Theo đánh giá của chuyên gia, gai gót chân là bệnh lý không nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, tình trạng đau nhức xuất hiện ở gót chân sẽ khiến bạn gặp phải nhiều khó khăn trong việc đi lại cũng như thực hiện các hoạt động sinh hoạt hàng ngày.

Phòng ngừa

Gai xương hình thành bên dưới vùng gót chân sẽ khiến khả năng vận động bị hạn chế và làm suy giảm chất lượng cuộc sống hàng ngày. Để phòng ngừa sự hình thành của gai xương thì bạn cần phải lưu ý những điều sau đây:

  • Xây dựng thói quen ăn uống tích cực giúp bổ sung đầy đủ các thành phần dưỡng chất cần thiết cho cơ thể, đặc biệt là vitamin và khoáng chất. Tăng cường sử dụng các loại thực phẩm có tác dụng giảm viêm đau như nghệ, gừng,...
  • Cần duy trì cân nặng ở mức ổn định, thừa cân sẽ khiến vùng gót chân chịu áp lực rất lớn. Lâu dần chúng sẽ bị thoái hóa và tạo cơ hội cho gai xương hình thành.
  • Giữ đúng tư thế khi làm việc, nghỉ ngơi hoặc chơi thể thao. Kéo giãn xương khớp trước khi vận động để phòng ngừa các chấn thương không mong muốn.
  • Nên sử dụng giày dép phù hợp để hỗ trợ nâng đỡ phần gót chân, tránh gây ra các tổn thương không mong muốn ở khu vực này. Ví dụ như không mang chân đất trên bề mặt cứng, không mang giày cũ hoặc mòn, nên mang giày có gót đệm, sử dụng giày thể thao khi chạy bộ,...
  • Tập thể dục đều đặn và đúng cách giúp cải thiện sức khỏe và giúp hệ xương khớp hoạt động linh hoạt hơn. Tránh tập luyện quá sức khiến xương khớp bị tổn thương. Khi tập luyện nếu có cảm giác đau gót chân, người bệnh cần ngừng tập luyện và dành thời gian để nghỉ ngơi.
Chẩn đoán và điều trị

Biện pháp điều trị

Khi bị gai gót chân, việc nhận biết bệnh thường rất khó do không có triệu chứng rõ ràng. Chỉ khi bạn vô tình đi chụp x-quang hoặc làm một số xét nghiệm cho tình trạng khác mới phát hiện ra bệnh. Nếu người bệnh có các dấu hiệu như đau nhức, cứng khớp hoặc mất khả năng vận động, bác sĩ sẽ tiến hành chẩn đoán bệnh bằng các biện pháp như:

  • Khám sức khỏe tổng quát, kiểm tra tiền sử bệnh lý, kiểm tra triệu chứng và đánh giá phạm vị chuyển động.
  • Thực hiện một số xét nghiệm cần thiết để đưa ra chẩn đoán chính xác như chụp x-quang,...

Sau khi đã có kết quả chẩn đoán chính xác về bệnh lý, bác sĩ sẽ dựa vào đó để lên phác đồ điều trị sao cho phù hợp. Để đẩy lùi triệu chứng của bệnh, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh dùng thuốc Tây, tiêm corticoid, nẹp chỉnh hình và tập thể dục. Nếu phương pháp điều trị nội khoa không mang lại hiệu quả tích cực, bác sĩ sẽ yêu cầu tiến hành phẫu thuật. Dưới đây là các cách điều trị bệnh gai gót chân mà chúng tôi tổng hợp được bạn có thể tham khảo:

Dùng thuốc Tây y

Khi bị gai gót chân gây đau nhức kéo dài và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày, bác sĩ yêu cầu người bệnh sử dụng thuốc Tây y để điều trị. Mục đích của việc dùng thuốc Tây y là cải thiện triệu chứng để tránh gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày. Các loại thuốc thường được sử dụng là:

  • Thuốc chống viêm đường uống: Được kê đơn điều trị với những trường hợp đau nhẹ đến nghiêm trọng. Sử dụng phổ biến là thuốc NSAID (aspirin, ibuprofen và naproxen). Công dụng chính của nhóm thuốc này là giảm viêm sưng.
  • Thuốc chống viêm đường tiêm: Với những trường hợp đau nhức dữ dội không đáp ứng điều trị với loại thuốc ở trên. Bác sĩ sẽ đề nghị tiêm thuốc corticosteroid vào gót chân. Đây là loại thuốc có tác dụng chống viêm và giảm đau ở mức độ mạnh. Việc tiêm thuốc cần được thực hiện bởi những người có chuyên môn để đảm bảo an toàn.

Phẫu thuật

Hầu hết các trường hợp gai gót chân đều đáp ứng điều trị tốt với phương pháp nội khoa. Nhưng nếu tình trạng đau nhức ở gót chân diễn ra liên tục và trở nên ngày càng nghiêm trọng hơn thì phẫu thuật là phương pháp sẽ được chỉ định thực hiện lúc này. Mục đích của việc phẫu thuật điều trị bệnh là loại bỏ gai gót chân và giải phóng hệ cơ bắp ở đây. Từ đó, tình trạng đau nhức sẽ không còn nữa và khả năng vận động của người bệnh cũng dần được cải thiện.

Sau phẫu thuật, người bệnh cần dành nhiều thời gian nghỉ ngơi để phần gót chân được phục hồi hoàn toàn. Để đẩy nhanh tốc độ hồi phục, bạn nên sử dụng thuốc theo đúng hướng dẫn của sĩ chuyên khoa và dùng thêm một vài thiết bị hỗ trợ. Phẫu thuật mang lại hiệu quả điều trị dứt điểm nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro và có chi phí khá cao. Vì thế, phương pháp này chỉ được yêu cầu thực hiện với những trường hợp gai gót chân kết hợp viêm cân gan bàn chân hoặc gai gót chân không đáp ứng điều trị bằng phương pháp nội khoa.

Lối sống và biện pháp khắc phục tại nhà

Ngoài việc thực hiện điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa, bạn cũng nên có các biện pháp hỗ trợ điều trị tại nhà giúp tình trạng bệnh nhanh chóng chuyển biến tốt. Cụ thể là:

+ Dành thời gian nghỉ ngơi: Nghỉ ngơi là điều rất cần thiết khi bị gai gót chân. Nghĩ ngơi có tác dụng làm thư giãn lòng bàn chân, dịu cơn đau nhức và ngăn ngừa bệnh tiếp tục chuyển biến sang giai đoạn nặng. Khi cơn đau xuất hiện, bạn nên bất động gót chân cho đến khi cơn đau thuyên giảm hoàn toàn. Nếu bạn di chuyển sẽ khiến trọng lượng cơ thể dồn lên gót chân, lúc này triệu chứng đau nhức sẽ trở nên ngày càng nặng và kéo dài thời gian phục hồi.

+ Chườm lạnh: Chườm lạnh có tác dụng là tê liệt các rễ thần kinh ở khu vực này, ức chế quá trình dẫn truyền thông tin đến não bộ. Từ đó, bạn sẽ không còn cảm giác đau nhức nữa. Đồng thời, chườm lạnh còn có tác giảm viêm sưng khá tốt. Khi bị đau nhức ở gót chân do sự hình thành gai xương, bạn chỉ cần tiến hành chườm lạnh trong khoảng 15 phút là được.

+ Nắn gót chân: Nắn gót chân hỗ trợ điều trị gai gót chân cần được thực hiện bởi những người có chuyên môn. Các thao tác nắn có tác dụng điều chỉnh vị trí gót chân và cải thiện các triệu chứng có liên quan.

+ Vật lý trị liệu: Vật lý trị liệu là phương pháp hỗ trợ điều trị bệnh khá an toàn, hiệu quả và được chuyên gia khuyên dùng. Các bài tập trong vật lý trị liệu đều nhằm mục đích kéo căng gót chân và cơ bắp chân để tránh các tổn thương có liên quan. Người bệnh nên tập vật lý trị liệu dưới sự hướng dẫn của chuyên gia để được điều chỉnh tư thế sao cho đúng, từ đó việc tập luyện mới mang lại kết quả khả quan.

Chuyên sâu

Câu hỏi thường gặp

Gai gót chân còn được gọi là viêm cân bàn chân, gây đau đớn và khiến người bệnh khó di chuyển. Để điều trị bệnh lý, dứt hẳn cơn đau, người bệnh thường được kê dùng thuốc Tây y nhóm OTC, NSAID, Corticosteroid. Với trường hợp bệnh nhẹ hoặc cơ thể kháng thuốc Tây y, người bệnh có thể sắc thuốc Đông y uống.

Xem chi tiết

  • Đi bộ có thể giúp giảm bớt tình trạng gai gót chân.
  • Tuy nhiên, người bệnh nên lựa chọn một đôi giày phù hợp, có đệm lót chân, giảm bớt cường độ tập luyện và chườm đá gót chân sau khi tập luyện.
Xem chi tiết
Bác sĩ và Cơ sở
Chọn địa điểm
  • Chuyên gia
  • Cơ sở
Bác Sĩ Lê Hữu Tuấn
Bác Sĩ Lê Hữu Tuấn
Bác sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan
Bác sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan
Lương Y Đỗ Minh Tuấn
Lương Y Đỗ Minh Tuấn
TS.BS Nguyễn Thị Vân Anh
Verified
Chăm sóc tại Vietmec

Tải về ứng dụng

Ứng dụng Chăm sóc sức khỏe cho gia đình bạn

Mỗi ngày bận rộn trôi qua, chúng ta lại vô tình lãng quên tài sản quý giá nhất của mình: Sức khỏe. Hãy để VIETMEC trở thành một cánh tay đắc lực chăm sóc và gìn giữ tài sản đó cho bạn và cả gia đình.

Tải ngay cho IOS Tải ngay cho Android