Thoái Hóa Cột Sống Thắt Lưng

Tổng quan

Thoái hóa cột sống thắt lưng gây ra triệu chứng đau nhức ở vùng lưng và hạn chế khả năng vận động. Nếu để tình trạng này diễn ra kéo dài, cột sống sẽ bị tổn thương nghiêm trọng và phát sinh ra nhiều biến chứng không mong muốn. Bài viết dưới đây là tổng hợp những thông tin cần biết về bệnh thoái hóa cột sống thắt lưng bạn có thể tham khảo.

Định nghĩa

Thoái hóa cột sống thắt lưng là hiện tượng đĩa đệm và sụn ở vùng cột sống thắt lưng bị thoái hóa, kèm theo đó là sự phát triển của gai xương. Đây là bệnh lý xương khớp xảy ra khá phổ biến hiện nay với triệu chứng đặc trưng là đau lưng, điều này đã khiến khả năng vận động của người bệnh bị ảnh hưởng đáng kể.

Người ngoài độ tuổi 35 là đối tượng có nguy cơ bị thoái hóa cột sống thắt lưng khá cao do ảnh hưởng bởi quá trình lão hóa. Độ tuổi càng tăng thì nguy cơ mắc bệnh càng cao. Thống kê y khoa cho thấy, người ngoài độ tuổi 60 chiếm đến 85% trên tổng số ca bệnh. Nhưng hiện tại, bệnh lý này hiện đang có dấu hiệu trẻ hóa khi mà số người trẻ tuổi mắc bệnh đang ngày càng tăng.

Hình ảnh

Triệu chứng và nguyên nhân

Triệu chứng

Bệnh thoái hóa cột sống thắt lưng thường xảy ra do ảnh hưởng từ tiến trình lão hóa tự nhiên bên trong cơ thể. Ngoài ra, bệnh cũng có thể khởi phát do tác động từ một số nguyên nhân khác. Vì thế, triệu chứng của bệnh sẽ không có sự đồng nhất giữa tất cả các trường hợp mà sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh.

Hầu hết các trường hợp bị thoái hóa cột sống thắt lưng do lão hóa đều không gây ra dấu hiệu bất thường ở giai đoạn đầu. Nhưng đến khi cột sống đã xuất hiện tổn thương rõ rệt thì sẽ gây ra một số triệu chứng bất thường như cứng khớp, đau nhẹ hoặc khó cử động thắt lưng khi vận động đột ngột. Tình trạng này sẽ diễn ra với mức độ và tần suất tăng dần theo thời gian.

Dựa vào mức độ tổn thương tại cột tống mà bạn phải đối mặt với một số triệu chứng đi kèm khác như:

  • Co thắt và đau nhức cơ bắp
  • Yếu tay chân
  • Phối hợp vận động tay chân kém
  • Đau đầu
  • Mất thăng bằng
  • Mất kiểm soát ruột và bàng quang

Nguyên Nhân

Chuyên gia xương khớp cho biết, đĩa đệm và sụn khớp chịu áp lực trong thời gian dài là nguyên nhân chính gây ra bệnh thoái hóa cột sống thắt lưng. Điều này đã khiến cho sụn và xương dưới sụn bị tổn thương, đĩa đệm mất đi tính đàn hồi và xơ cứng dây chằng. Ngoài ra, bệnh lý này còn có thể xảy ra do viêm hoặc chuyển động vi mô bất thường. Dưới đây là một số yếu tố làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh bạn cần phải lưu ý:

  • Tuổi tác: Tuổi tác càng cao thì nguy cơ mắc bệnh càng tăng do ảnh hưởng từ quá trình lão hóa. Lúc này, hàm lượng glucosamine và collagen trong cơ thể sẽ bị giảm sút nghiêm trọng. Đồng thời, quá trình tổng hợp canxi để tái tạo xương cũng bị suy giảm.
  • Thừa cân béo phì: Thừa cân khiến cột sống phải chịu áp lực rất lớn từ trong lượng cơ thể. Nếu tình trạng này diễn ra kéo dài sẽ khiến cơ quan này bị tổn thương và đẩy nhanh tốc độ thoái hóa.
  • Hút thuốc lá: Thành phần nicotin trong thuốc lá là chất độc đối với cơ thể. Nếu cơ thể hấp thụ độc tố này quá nhiều sẽ tạo cơ hội cho nhiều bệnh lý nguy hiểm khác khởi phát, đặc biệt là ung thư phổi. Ngoài ra, hút thuốc lá còn thúc đẩy quá trình thoái hóa xương khớp diễn ra ngày càng mạnh mẽ hơn.
  • Chấn thương: Bệnh thoái hóa cột sống thắt lưng cũng có thể khởi phát ở những người có tiền sử chấn thương cột sống hoặc đã từng phẫu thuật cột sống để điều trị bệnh.
  • Thói quen xấu trong sinh hoạt: Những người có thói quen sinh hoạt xấu cũng rất dễ khởi phát bệnh. Ví dụ như lười vận động, ngồi hoặc đứng một chỗ quá lâu, lười tập thể dục, chế độ dinh dưỡng nghèo nàn,...
  • Tính chất công việc: Tính chất công việc lao động nặng nhọc, thường xuyên mang vác vật nặng,... cũng là yếu tố thuận lợi cho bệnh thoái hóa cột sống thắt lưng khởi phát. Nếu bạn làm việc gắng sức hoặc mang vác vật nặng không đúng cách sẽ khiến tốc độ thoái hóa diễn ra mạnh mẽ hơn.
  • Yếu tố khác: Bệnh thoái hóa cột sống thắt lưng cũng có thể khởi phát do tác động của một số yếu tố khác như bị lo lắng hoặc trầm cảm quá mức, mắc bệnh viêm khớp vảy nến, có người thân bị thoái hóa cột sống,,...

Biến chứng

Thực tế, thoái hóa cột sống thắt lưng là bệnh lý không gây nguy hiểm đến tính mạng. Nhưng nếu chủ quan trong việc điều trị, bệnh sẽ phát sinh ra nhiều biến chứng gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống hàng ngày của người bệnh. Một số biến chứng có thể gặp khi bệnh thoái hóa cột sống thắt lưng chuyển biến nặng là:

  • Bệnh gây cứng khớp và đau nhức mỗi khi di chuyển đột ngột. Điều này đã khiến cho khả năng vận động của người bệnh bị ảnh hưởng đáng kể. Lúc này, bạn sẽ gặp khó khăn khi thực hiện các động tác như quay người, cúi gập người, đứng lên ngồi xuống,... Điều này đã gây ảnh hưởng lớn đến đời sống sinh hoạt và năng suất lao động hàng ngày.
  • Khi bệnh tiến triển nặng sẽ gây thoát vị đĩa đệm hoặc gai xương phát triển với kích thước lớn chèn ép lên rễ thần kinh xung quanh. Lúc này, bạn phải đối mặt với các triệu chứng như tê bì tay chân, rối loạn tiểu tiện, đau rễ thần kinh, teo cơ,... Nếu không cải thiện sẽ dẫn đến bại liệt, mất hoàn toàn khả năng lao động. Trường hợp nguy hiểm hơn có thể đe dọa đến tính mạng.
  • Thoái hóa cột sống thắt lưng còn có thể biến chứng thành một số bệnh lý cột sống khác như gù lưng, biến dạng cột sống, gai cột sống,... Các bệnh lý này đều gây ảnh hưởng đáng kể đến đời sống sinh hoạt và sức khỏe của người bệnh.
Chẩn đoán và điều trị

Biện pháp điều trị

Thoái hóa cột sống thắt lưng rất khó nhận biết ở giai đoạn đầu do không có triệu chứng rõ ràng. Để sớm phát hiện ra bệnh, bạn nên tiến hành thăm khám sức khỏe xương khớp định kỳ 6 tháng/lần. Với những trường hợp bệnh đã phát sinh triệu chứng, khi thăm khám bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra triệu chứng lâm sàng và khả năng vận động cột sống. Sau đó chỉ định người bệnh thực hiện thêm một số xét nghiệm như chụp x-quang, chụp MRI, xét nghiệm máu,... để có thể đưa ra chẩn đoán chính xác nhất.

Sau khi đã có chẩn đoán chính xác, bác sĩ sẽ dựa vào đó để lên phác đồ điều trị phù hợp với từng trường hợp cụ thể. Người bệnh nên thăm khám và điều trị bệnh tại cơ sở y tế uy tín để tránh tình trạng "tiền mất tật mang". Dưới đây là các phương pháp điều trị thoái hóa cột sống lưng mà chúng tôi tổng hợp được bạn có thể tham khảo:

Dùng thuốc Tây y

Với những trường hợp đau nhức nặng gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày, người bệnh sẽ được chỉ định sử dụng thuốc giảm đau để cải thiện. Dựa vào mức độ đau nhức, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc điều trị sao cho phù hợp. Cụ thể là:

  • Trường hợp đau nhức ở mức độ trung bình hoặc nhẹ, bác sĩ sẽ cho sử dụng thuốc giảm đau thông thường để cải thiện. Phổ biến nhất là thuốc Paracetamol.
  • Trường hợp đau nặng hơn sẽ được chỉ định sử dụng thuốc chống viêm không steroid. Cụ thể là ibuprofen và naproxen natri. Loại thuốc này có tác dụng chống viêm và giảm đau ở mức độ nặng. Người bệnh cần tuân thủ theo đúng hướng dẫn điều trị mà bác sĩ chuyên khoa đã đưa ra để tránh phát sinh tác dụng phụ.
  • Nếu tình trạng đau nhức xảy ra ở mức độ nghiêm trọng và không đáp ứng điều trị với cả hai loại thuốc trên, bác sĩ sẽ chỉ định tiêm thuốc corticoid vào cột sống. Thuốc có tác dụng chống viêm mạnh và mang lại hiệu quả giảm đau lâu dài. Sau một thời gian khi mà thuốc đã hết tác dụng, bác sĩ sẽ xem xét và yêu cầu tiêm thuốc tiếp tục nếu cơn đau tái phát trở lại.

Điều trị không dùng thuốc

Nếu bị đau nhức ở mức độ không quá nghiêm trọng, bạn không nên lạm dụng thuốc giảm đau để tránh phát sinh tác dụng phụ gây hại đến sức khỏe. Với những trường hợp này, bạn có thể áp dụng một số phương pháp giảm đau không dùng thuốc như:

+ Massage: Phương pháp này có tác dụng đẩy lùi tình trạng co thắt và căng thẳng ở vùng thắt lưng. Từ đó, triệu chứng đau nhức sẽ được cải thiện đáng kể. Massage thường xuyên còn giúp quá trình tuần hoàn máu đến cột sống tốt hơn và hỗ trợ chữa lành tổn thương tại cơ quan này.

+ Châm cứu: Châm cứu được tiến hành bằng cách dùng kim châm tác động lên rễ thần kinh và mạch máu trên cơ thể để tăng lưu thông khí huyết bên trong cơ thể. Thực hiện giảm đau bằng phương pháp châm cứu cần được thực hiện bởi những người có chuyên môn, không tự thực hiện tại nhà để tránh gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

+ Chườm nóng hoặc lạnh: Đây là phương pháp giảm đau được rất nhiều người bệnh áp dụng tại nhà do có cách thực hiện đơn giản, an toàn và mang lại hiệu quả tốt. Lúc này, bạn chỉ cần dùng túi chườm đựng nước ấm hoặc đá lạnh để chườm trực tiếp lên vùng đau nhức, Chườm lạnh nên áp dụng với trường hợp có dấu hiệu sưng viêm, chườm nóng nên thực hiện với những trường hợp bị cứng đốt sống khó vận động.

+ Vật lý trị liệu: Phương pháp này có tác dụng cải thiện độ linh hoạt của cột sống, giúp người bệnh có thể vận động một cách tốt hơn. Thông thường, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh dùng thuốc Tây y kết hợp với vật lý trị liệu để quá trình điều trị có thể mang lại hiệu quả tốt nhất. Các phương pháp vật lý trị liệu được áp dụng phổ biến là nắn chỉnh cột sống, vận động trị liệu,...

Phẫu thuật

Khi bệnh thoái hóa cột sống đã phát sinh biến chứng chèn ép lên rễ thần kinh hoặc biến dạng cột sống thì việc dùng thuốc sẽ không mang lại hiệu quả khả quan. Lúc này, bác sĩ sẽ xem xét và yêu cầu người bệnh thực hiện phẫu thuật điều trị bệnh. Các liệu pháp phẫu thuật thường được áp dụng là hợp nhất đốt sống thắt lưng, thay thế đĩa đệm nhân tạo,...

Mục đích của việc phẫu thuật là sửa chữa tổn thương tại cột sống và giải phóng các rễ thần kinh bị chèn ép. Từ đó, triệu chứng của bệnh sẽ thuyên giảm hoàn toàn. Tuy nhiên, việc phẫu thuật điều trị bệnh tiềm ẩn nhiều rủi ro trong và sau khi thực hiện. Vì thế, bạn cần cân nhắc thật kỹ và tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa trước khi áp dụng.

Lối sống và biện pháp khắc phục tại nhà

Thoái hóa cột sống lưng là bệnh lý mãn tính rất khó điều trị dứt điểm và dễ phát sinh biến chứng nếu không được kiểm soát tốt. Để phòng ngừa bệnh lý này cũng như ngăn ngừa bệnh tiếp tục chuyển biến sang giai đoạn nặng hơn thì bạn cần phải lưu ý những điều sau đây:

  • Không nên đứng hoặc ngồi ở một tư thế trong thời gian quá dài. Nếu tính chất công việc phải ngồi nhiều, bạn nên đứng lên đi lại nhẹ nhàng sau khoảng 1 - 2 giờ làm việc.
  • Tiến hành giảm cân khoa học nếu đang trong tình trạng thừa cân béo phì. Sau đó, cố gắng duy trì cân nặng ở mức ổn định.
  • Cần làm việc đúng tư thế, nâng vác vật nặng đúng cách. Chỉ nên làm việc vừa sức và nghỉ ngơi ngay khi mệt mỏi, tuyệt đối không được làm việc gắng sức.
  • Cố gắng duy trì các thói quen sinh hoạt tốt trong đời sống hàng ngày như tập thể dục thể thao từ 30 - 60 phút mỗi ngày, cân bằng giữa thời gian làm việc và nghỉ ngơi,...
  • Chế độ ăn uống hàng ngày cần bổ sung đầy đủ các nhóm dưỡng chất cho cơ thể. Để làm chậm tốc độ lão hóa, bạn cần tăng cường tiêu thụ nhóm thực phẩm giàu canxi, thực phẩm giàu acid béo omega-3, rau xanh, trái cây tươi,...
  • Nói không với đồ uống có cồn và thuốc lá nếu không muốn tình trạng thoái hóa xương khớp tiếp tục diễn ra. Bên cạnh đó, bạn cũng nên hạn chế tiêu thụ đồ ăn nhanh, mỡ động vật, đồ ăn quá mặn hoặc quá ngọt,...
Bác sĩ và Cơ sở
Chọn địa điểm
  • Chuyên gia
  • Cơ sở
Bác Sĩ Lê Hữu Tuấn
Bác Sĩ Lê Hữu Tuấn
Bác sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan
Bác sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan
Lương Y Đỗ Minh Tuấn
Lương Y Đỗ Minh Tuấn
TS.BS Nguyễn Thị Vân Anh
Verified
Chăm sóc tại Vietmec

Tải về ứng dụng

Ứng dụng Chăm sóc sức khỏe cho gia đình bạn

Mỗi ngày bận rộn trôi qua, chúng ta lại vô tình lãng quên tài sản quý giá nhất của mình: Sức khỏe. Hãy để VIETMEC trở thành một cánh tay đắc lực chăm sóc và gìn giữ tài sản đó cho bạn và cả gia đình.

Tải ngay cho IOS Tải ngay cho Android