Bệnh Tổ Đỉa

Trong tiếng Anh, bệnh tổ đỉa được gọi là Dyshidrosis, đây là dạng bệnh viêm da có chứa các mụn nước nhỏ nhưng rất ngứa. Chúng ta thường gặp bệnh lý này khởi phát ở các vị trí chân, tổ đỉa tay. Trong suốt thời gian chúng tồn tại, bệnh nhân luôn trong trạng thái bứt rứt, ngứa ngáy và gặp phải rất nhiều khó chịu trong các hoạt động sinh hoạt. Cho tới khi mụn khô lại sẽ kết thành các lớp vảy trên da khá xấu xí.

Mặc dù không phải nhóm bệnh lý gây nhiều nguy hiểm cho sức khỏe nhưng lại dai dẳng, thường tái phát liên tục và để chữa dứt điểm cần rất nhiều thời gian. Đồng thời, bệnh nhân cũng không cần lo lắng vấn đề lây nhiễm. Bởi chuyên gia cho biết, bệnh không có khả năng truyền từ người mắc sang người khỏe mạnh, chúng ta hoàn toàn có thể sinh hoạt, giao tiếp, sống chung một không gian với bệnh nhân.

Khác với các dạng bệnh khác, tổ đỉa thường sẽ phát tác theo các đợt, thời gian bệnh diễn biến trong khoảng vài tuần. Theo đó, rất dễ để nhận biết da đang bị tổn thương, cụ thể là tổ đỉa, dựa vào những đặc điểm dưới đây sẽ cho bạn biết bạn đang gặp phải bệnh lý này.

• Da có mụn nước: Đây chính là biểu hiện điển hình nhất của bệnh tổ đỉa, da có những mụn nước với kích thước nhỏ li ti, tuy nhiên khi chạm vào lại có cảm giác cứng. Các nốt mụn này thực tế ăn sâu vào da thay vì chỉ nổi ở trên bề mặt, chúng thường xuất hiện ở chân, mu và lòng bàn tay, ngoài ra còn có ở các vị trí rất khó chịu đó là kẽ của ngón tay, ngón chân. Mụn không mọc rời rạc mà liên kết thành từng đám, khi sờ thường có cảm giác gai gai.
• Da bị nóng rát và ngứa: Cũng như nhiều bệnh lý về da liễu khác, tổ đỉa có gây cảm giác ngứa ngáy, thậm chí là ngứa dữ dội. Bệnh nhân càng tác động vào mụn các khiến ngứa ngáy tăng thêm. Các nốt mụn dễ bị vỡ, sưng tấy và nóng rát.
• Mụn nước nhiễm khuẩn: Bên cạnh việc có các mụn nước trên da, những nốt mụn này hoàn toàn có khả năng chuyển sang màu đục hoặc sưng đỏ. Chúng ta gọi đó là tình trạng nhiễm khuẩn, ngoài ra còn có thể kéo theo các cơn sốt cao và hạch bạch huyết sưng phồng.
• Hình dáng móng bị thay đổi: Có thể bạn chưa biết, tổ đỉa là bệnh lý có khả năng làm thay đổi hình dạng của móng chân và móng tay. Theo thời gian phát triển của bệnh, hạch bạch huyết sưng sẽ khiến móng bị tác động và dần biến dạng một cách rõ rệt.
• Da hình thành vảy khô: Sau quá trình mụn nước phát triển, mụn sẽ xẹp dần và khô lại. Lúc này, sẽ có lớp vảy chết bám trên da, bạn sẽ thấy chúng khá dễ bong tróc, nhưng sau khi tróc vảy sẽ để lộ da những phần dày sừng với màu vàng đục.

Do vậy, ngay khi bạn thấy làn da xuất hiện các dấu hiệu của bệnh cần tới các cơ sở y tế để thăm khám nhanh chóng. Không nên mang tâm lý chủ quan tự chữa tại nhà hoặc nghĩ bệnh sẽ tự khỏi càng làm cho diễn biến xấu hơn, gây nhiều cản trở cho quá trình chữa trị về sau.

Bệnh tổ đỉa không phải là bệnh xa lạ nhưng cụ thể do nguyên nhân nào gây ra thì không phải ai cũng rõ. Hiện nay, y học đang đưa ra một số yếu tố chính gồm:

• Di truyền: Có đến hơn nửa số ca bệnh tổ đỉa được ghi nhận hiện nay có nguyên nhân là từ di truyền. Tức là trong cùng 1 gia đình, khi cha, mẹ hoặc cả hai bị tổ đỉa, con cái khi ra đời cũng có nguy cơ bị bệnh cao hơn so với những trường hợp bình thường.
• Bị nhiễm khuẩn: Những ai thường phải làm việc, tiếp xúc với nguồn nước bẩn, nước cống rãnh, đất chứa chất thải sinh hoạt nhiều vi khuẩn gây bệnh sẽ có tỷ lệ mắc bệnh cao. Bởi những tác nhân này làm cho da bị viêm nhiễm, hỏng hàng rào bảo vệ và dần hình thành nên những tổn thương.
• Hóa chất sinh hoạt: Cùng với nguồn nước, đất ô nhiễm thì các loại hóa chất từ hoạt động sinh hoạt hàng ngày, các chất tẩy rửa hay những loại mỹ phẩm bạn sử dụng có có nguy cơ gây ra tổ đỉa.
• Thần kinh giao cảm bị rối loạn: Nói một cách dễ hiểu hơn, khi chân tay bị tiết mồ hôi quá mức, da luôn trong trạng thái ẩm ướt cũng là nguyên nhân làm khởi phát tổ đỉa. Đây được gọi là tình trạng rối loạn thần kinh giao cảm.
• Do các loại thuốc gây nên: Bệnh cũng xuất hiện khi bệnh nhân sử dụng các loại thuốc một cách quá mức, dùng sai cách gây tổn hại tới hàng rào bảo vệ da. Lúc này, những di nguyên sẽ có cơ hội xâm nhập, sinh sôi và phát triển thành nhiều bệnh lý, không chỉ tổ đỉa.
• Cơ địa: Những ai có cơ địa yếu, bị bệnh về viêm gan, thận hay mắc chứng hen suyễn thường có sức đề kháng khá kém. Nếu bạn ăn uống, sinh hoạt không khoa học, hợp lý sẽ rất dễ mắc bệnh.

Dựa vào những yếu tố gây bệnh này, chúng ta sẽ bước đầu đưa ra được phương pháp để chữa trị sao cho phù hợp. Cách tốt nhất là bạn tới các cơ sở y tế chuyên về da liễu để được chẩn đoán chính xác nguyên nhân của bệnh, nhờ vậy việc chữa trị sẽ diễn ra thuận lợi hơn.

Mặc dù không phải là bệnh gây nguy hiểm tới tính mạng nhưng tổ đỉa có cơ  chế hoạt động là tái phát thường xuyên, mỗi đợt phát bệnh đều sẽ khiến người mắc vô cùng khó chịu, ngứa ngáy. Đặc biệt về đêm làm bạn bị mất ngủ, ngủ không sâu giấc, thường muốn đưa tay lên cào gãi khiến cho vết thương trầy xước, da bị tổn thương nặng nề hơn.

Những biến chứng bệnh nhân có thể mắc phải gồm:

• Bị nhiễm trùng: Các nốt tổ đỉa sẽ ăn sâu vào trong tầng biểu bì, khi cào gãi quá mạnh vẫn có khả năng bị vỡ và gây lan dịch ra cả những vùng da khỏe mạnh. Khi này, các vết thương hở sẽ có nguy cơ bị nhiễm trùng, vi khuẩn xâm nhập ủ bệnh và phá hủy tế bào khiến bạn không kịp trở tay.
• Móng biến dạng: Giống như chứng bệnh vảy nến, tổ đỉa cũng có khả năng làm biến dạng các móng tay, móng chân.

Ngoài ra, bệnh nhân khi bị tổ đỉa còn dễ có tâm lý lo lắng, tự ti, e dè khi ra ngoài, giao tiếp với mọi người, công việc cũng đôi lúc gặp phải những bất lợi khi bạn là người thường xuyên phải đi gặp khách hàng.

Chúng ta có thể thấy rằng, tổ đỉa là bệnh lý không dễ chữa trị nếu chậm trễ, tái phát thường xuyên và các triệu chứng cũng gây ra không ít phiền toái cho bệnh nhân. Do đó, các bạn có thể tham khảo những gợi ý giúp ngăn ngừa bệnh dưới đây:

• Luôn giữ cơ thể sạch sẽ, tắm rửa đều đặn hàng ngày, đặc biệt là tại các vị trí kẽ ngón chân, tay, lòng bàn tay, bàn chân. Sử dụng các xà bông, sữa tắm phù hợp để vệ sinh cơ thể, tránh dùng những chất tẩy rửa quá mạnh dễ làm da bị kích ứng.
• Khi làm việc ở các môi trường nhiều khói bụi, hóa chất độc hại, bạn phải có đầy đủ các đồ trang bị bảo hộ. Tránh để làn da tiếp xúc trực tiếp với hóa chất, vừa gây bào mòn da, phá hủy hàng rào bảo vệ vừa làm tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh lý da liễu.
• Khi sử dụng nước rửa chén bát, các thuốc tẩy rửa nhà tắm, nhà vệ sinh, các loại xà phòng giặt giũ, bạn nên dùng bao tay để bảo vệ làn da.
• Tích cực bổ sung các thực phẩm nhiều dinh dưỡng thiết yếu để nâng cao sức khỏe, tăng cường hệ miễn dịch sẽ giúp chúng ta phòng ngừa bệnh tốt hơn.

Đây là chứng bệnh không thể chậm trễ trong việc điều trị, nhằm cải thiện nhanh chóng các triệu chứng cũng như hạn chế nguy cơ xảy ra các biến chứng, bạn cần sớm tới các cơ sở y tế. Theo đánh giá của giới y học, bệnh lý này khi được chữa trị đúng cách sẽ thuyên giảm một cách rõ rệt chỉ sau khoảng 1 tháng.

Trước tiên, bạn cần có quá trình thăm khám cụ thể với các bác sĩ. Các bác sĩ sẽ dựa vào những dấu hiệu thể hiện trên da, hỏi về tính chất công việc, thói quen sinh hoạt của bạn. Thực tế không có kỹ thuật có thể áp dụng để xét nghiệm nhận định đó là tổ đỉa, chỉ có các cách xét nghiệm loại trừ, phân biệt tổ đỉa với những căn bệnh da liễu khác. Do vậy, bạn không thể tự chữa trị tại nhà khi chưa biết rõ bản thân đang gặp phải vấn đề gì.

Hiện nay, chúng ta có thể lựa chọn thuốc Tây, Đông y hoặc các mẹo hữu ích trong dân gian để trị bệnh tùy theo tình trạng thực tế của mỗi người bệnh. Dưới đây là các thông tin chi tiết.

Tây y chữa trị tổ đỉa

Bệnh tổ đỉa sẽ được chỉ định sử dụng các loại thuốc uống, thuốc tiêm tùy từng trường hợp. Bệnh nhân sau khi đã có kết quả chẩn đoán sẽ được kê đơn những thuốc phù hợp với thể trạng, bác sĩ thường dùng những loại sau đây:

• Thuốc Corticosteroid: Có thể dùng theo thuốc bôi chữa tổ đỉa dạng kem hoặc là thuốc mỡ, bệnh nhân sử dụng loại thuốc này sẽ giúp làm dịu các nốt mụn nước, giúp chúng nhanh xẹp và khô miệng.
• Nước muối sinh lý: Có tác dụng sát khuẩn, làm sạch những vùng da đang tổn thương, ngăn chặn mụn nước mọc lây lan sang các vị trí da khỏe mạnh khác.
• Thuốc chống dị ứng: Được dùng để khắc phục vấn đề gốc rễ gây ra bệnh, với những bệnh nhân bị tổ đỉa không phải do dị ứng sẽ không sử dụng thuốc này. Thuốc được dùng thường là Loratadine, Chlorpheniramine,...
• Thuốc tiêm Triamcinolone: Được dùng để trực tiếp tiêm vào khu vực da đang bị tổ đỉa. Sau đó các hoạt chất trong thuốc sẽ nhanh chóng đi vào cơ thể để phục hồi các tổn thương tế bào từ sâu bên trong. Nhờ vậy bệnh sẽ thuyên giảm tốt hơn.
• Thuốc chống nhiễm khuẩn: Trong trường hợp các nốt mụn nước do vô tình hoặc bệnh nhân ngứa ngáy cào gãi gây vỡ sẽ được sử dụng. Thuốc giúp ngăn chặn các loại vi khuẩn tấn công vào vết thương hở.

Bệnh nhân cần lưu ý rằng, đơn thuốc của mỗi người là khác nhau, phụ thuộc vào nguyên nhân khởi phát, mức độ tổn thương, thể trạng sức khỏe cũng như các bệnh lý nền đi kèm. Do đó bạn không thể dùng chung đơn thuốc với người khác hoặc tư kê thuốc về chữa tại nhà. Điều này rất nguy hiểm khi bệnh có tỷ lệ xảy ra biến chứng khá cao, chữa trị sai cách càng khiến tổ đỉa ngày một trầm trọng.

Phương pháp trong dân gian

Có thể nói rằng, dân gian có vô số bài thuốc đơn giản trị bách bệnh với các nguyên liệu vô cùng quen thuộc, từ bệnh xương khớp tới hô hấp, da liễu. Theo đó, người bị tổ đỉa có thể tham khảo những mẹo trị bệnh tại nhà khi bệnh mới khởi phát, vết thương chưa lan rộng, mụn không quá nặng. Các cách làm này sẽ hỗ trợ đẩy lùi những triệu chứng khó chịu, làm lành da và không gây ra tình trạng kích ứng hay khiến da bị tác động xấu.

Những mẹo đó là:

• Tỏi tươi: Bạn lấy 1 - 2 củ tỏi, bóc hết vỏ và rửa sạch, ngâm cùng khoảng 300ml rượu trắng trong 7 ngày. Rượu tỏi sẽ dùng để thoa trực tiếp lên da, sau 10 phút bạn dùng nước sạch để rửa lại.
• Rau răm: Lá rau răm chuẩn bị một nắm, rửa sạch và thêm vào một chút muối trắng. Mang hỗn hợp xay nhuyễn rồi chà xát nhẹ nhàng lên da. Cách làm này có thể thực hiện mỗi ngày 2 lần sẽ giúp bệnh cải thiện đáng kể.
• Lá lốt: Lá lốt cũng sử dụng một nắm vừa đủ, rửa sạch và mang đi xay nhuyễn hoặc giã nát. Bạn dùng hỗn hợp này chắt lấy nước cốt và uống trực tiếp trong ngày. Nước chia thành 3 lần để sử dụng. Phần bã có thể dùng để nấu nước và dùng để rửa da.

Mẹo dân gian chữa tổ đỉa tuy đảm bảo tính an toàn nhưng so về dược tính vẫn thấp hơn các phương thuốc điều trị khác. Do vậy khi sử dụng bệnh nhân cần phải kiên trì thực hiện để có thể thấy được sự thay đổi rõ rệt trên da. Ngoài ra, với những bệnh nhân ở thể nặng, các phương pháp này gần như không cho hiệu quả tốt, bạn cần áp dụng các cách chữa khác cho tác dụng cao hơn.

Ngoài quan tâm nên dùng thuốc nào, sử dụng ra sao để đẩy lùi bệnh, chúng ta cũng không nên bỏ qua chế độ dinh dưỡng nạp vào mỗi ngày. Bởi các dưỡng chất bạn cung cấp cho cơ thể cũng sẽ góp phần nhỏ vào việc giảm các cơn ngứa ngáy khó chịu, tăng cường hệ miễn dịch, giúp cho các tế bào da tái tạo tốt hơn. Theo đó, cần tích cực nạp vào các vitamin và khoáng chất để cải thiện khả năng trao đổi chất, thanh lọc độc tố ra khỏi cơ thể hiệu quả.

• Bệnh nhân nên sử dụng những thực phẩm chứa nhiều vitamin E, A, C,...
• Nạp nhiều hoa quả, rau củ, các món ăn giàu chất xơ và khoáng chất.
• Tích cực ăn ngũ cốc, các loại đậu hoặc yến mạch để nạp đủ kẽm cho cơ thể.
• Ngoài ra, tránh các thức ăn có lượng dầu mỡ lớn, đồ ăn nhanh, đồ ăn đóng hộp, những thực phẩm chứa nhiều đường.
• Những món ăn từ hải sản tuy chứa nhiều kẽm nhưng lại là yếu tố dễ gây dị ứng ở những cơ địa mẫn cảm, do đó bạn cũng không nên sử dụng.

Nếu tổ đỉa được phát hiện sớm và chữa trị đúng cách, bệnh sẽ nhanh chóng thuyên giảm, hạn chế tối đa những tổn thương ở trên da. Do vậy, bệnh nhân nên chủ động tới bệnh viện để thăm khám và điều trị bệnh kịp thời. Xây dựng lối sống khoa học, lành mạnh, tránh tiếp xúc trực tiếp với các nguồn cơn gây bệnh để bảo vệ sức khỏe một cách tốt nhất.